Akademsko veče 9. jula povodom 500 godina Goraždanske štamparije

U porti crkve Svetog Georgija u Donjoj Sopotnici, opština Novo Goražde, u utorak, 9. jula biće održano akademsko veče povodom 500 godina Goraždanske štamparije. Na ovoj manifestaciji govoriće akademik Matija Bećković, profesor Emir Kusturica i književnici Vladimir Kecmanović i Milan Ružić.

Organizatori akademske večeri su Javna ustanova Narodna biblioteka “Božidar Goraždanin” i opština Novo Goražde. Početak akademske večeri zakazano je za 19.00 časova. U porti Crkve Svetog Đorđa u Donjoj Sopotnici, kod Novog Goražda, planirana je izgradnja muzeja srpske štampe i knjige, povodom pet vijekova Goraždanske štamparije.

Goraždanska štamparija je kapitalno dobro, koje u rasponu od 16. do 21. vijeka povezuje kulture, književnost i umjetnost Venecije, Goražda i Trgovišta. Goražde je staro naselje podignuto na mjestu gdje se ukrštaju putevi. Bosanski drum tu se račvao na kosovski i dubrovački. Prve veze Goražda sa Dubrovnikom uspostavio je Sandalj Hranić krajem 14. vijeka, a nastavio herceg Stefan Vukčić Kosača u 15. vijeku.

Sjeverno od Goražda, u Donjoj Sopotnici, na lijevoj obali Drine, 1454. godine podignuta je pravoslavna crkva. Crkvu je sagradio herceg Stefan Vukčić Kosača, a posvećena je Svetom Đorđu.

U literaturi postoji mišljenje da je jedno vrijeme pri Crkvi bilo monaško stanište. Smatra se da je crkva kratko služila kao manastir i da se, vjerovatno, i sam Božidar Ljubavić Goraždanin, osnivač štamparije, starao o manastiru.

Djela koja su ovdje štampana ostavila su trag u istoriji srpske pismenosti i kulture. Goraždanska štamparija podarila je pokoljenjima tri značajne knjige: “Služabnik”, “Psaltir” i “Molitvenik”.

U srpskoj grafici preovladalo je mišljenje da su knjige iz ove štamparije među najboljim ostvarenjima srpske stare štampe. Hartiju je goraždanski štampar donio iz Venecije zajedno sa štamparskom presom i drugim priborom. Isto je i sa štamparskom bojom.

Hercegovačke štamparije u 16. vijeku snabdijevale su se štamparskom bojom koja je preko Dubrovnika i Kotora stizala iz Venecije. Nakon što su Turci osvojili ove krajeve štamparija je morala biti prenijeta u Trgovište, današnju Rumuniju, gdje nakon 20 godina nastavila sa radom.

U okviru obilježavanja 500 godina Goraždanske štamparije predviđene su aktivnosti tokom cijele godine.

Načelnik opštine Novo Goražde Mila Petković ranije je izjavila Srni da je značaj jubileja, 500 godina Goraždanske štamparije, izuzetna prilika za promociju i razvoj ove lokalne zajednice. “Opština ulaže napore da bude započeta izgradnji muzeja srpske štampe i knjige. Objekat je planiran pored hrama Svetog Đorđa u Donjoj Sopotnici”, istakla je ona.

Predviđeno je da u Muzeju bude replika štamparske prese koja je bila korištena za štampanje crkvenih knjiga. To bi bilo veoma značajno za očuvanje srpske kulturne baštine.  “Održali smo sastanak koji je organizovao NJegovo visokopreosveštenstvo mitropolit dabrobosanski Hrizostom i jedan od zaključaka jeste da se gradi muzej Goraždanske štamparije. To bi sve trebalo biti u toku ove godine”, navela je Petkovićeva.

Izgradnja muzeja Goraždanske štamparije mogla bi da pomogne razvoj vjerskog turizma i da bude dio turističke ponude Višegrada i Čajniča.

SRNA

Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *