Zaključci Konferencije “Povoljno poslovno okruženje i povećanje investicija“

U organizaciji Privredne komore Republike Srpske i Mreže za povoljno poslovno okruženje Repubike Srpske (Ministarstvo uprave i lokalne samouprave RS, Ministarstvo privrede i preduzetništva RS, Savez opština i gradova RS), 10.06.2022. na Jahorini održana je Konferencija o razvoju lokalnih samoprava i programu BFC SEE (Program za povoljno poslovno okruženje u Jugoistočnoj Evropi) u Republici Srpskoj – “Povoljno poslovno okruženje i povećanje investicija“.

U okviru Konferencije održana su dva panela „Rezultati BFC SEE programa jedinica lokalne samouprave sa povoljnim poslovnim okruženjem u regionu“ i „Digitalizacija BFC SEE opština i gradova – primjeri dobre prakse u RS“, a dodijeljeni su i sertifikata za sedam BFC SEE gradova/opština u RS: Teslić, Prijedor, Gradiška, Laktaši, Doboj, Kotor Varoš i Zvornik.

U prvom panelu, koji je bio posvećen rezultatima BFC SEE programa, gradonačalenici i načelnici su ukazali na prednosti uvođenja BFC SEE standarda i zaključili da opštine i gradovi, koji se uključe u BFC SEE program, dobijaju konkretne smjernice za unapređenje rada jedinica lokalne samouprave, povećanje kvaliteta usluga i unapređenje uslova poslovanja na lokalnom nivou. Istaknuti su primjeri dobre prakse, kada je u pitanju rad sa privredom, uspostavljanje poslovnih i slobodnih zona, obezbjeđenje odgovarajuće infrastrukture, aktivan odnos prema politici obrazovanja i rada, efikasne usluge i saradnja sa donatorima. Konstatovano je da ispunjavanje zahtjeva BFC SEE standarda obezbjeđuje efikasan rad lokalne administracije, kvalitet usluga i povoljan ambijent, kao neophodne uslove za povećanje konkurentosti i razvoj privrede na lokalnom nivou.

Predstavnici Vlade i resornih ministarstava su upoznali prisutne sa unapređenjima noramativno-pravnog okvira, strateškim planovima i odgavarajućom infrastrukturom  za podršku razvoju privrede i povećanju investicija.

Posebno je navedena važnost donošenja Zakona o strateškom planiranju i upravljanja razvojem u  Republici Srpskoj , kojim je, prvi put, na jednoobrazan način regulisana oblast strateškog planiranja i upravljanja razvojem u RS, kao i Zakona o republičkoj upravi, kojim je osnovana Republička direkcija za investicije.Učesnici konferencije su upoznati sa podrškom Ministarstva uprave i lokalne samouprave RS, za nerazvijene i izrazito nerazvijene opštine, u vrijednosti od 18.700.000 KM od 2013. godine i realizaciji 60 razvojnih projekata.

Istaknut je značaj podsticaja Ministarstva privrede i preduzetništva RS za povećanje plata u prethodnom periodu za koje je izdvojeno 33 miliona KM i podsticaja za nabavku novih tehnologija, za koje se od 2019. budžet stalno povećava, a u 2022. godini iznosi 15 miliona KM. Učesnici su upoznati sa aktivnostima Ministarstva u oblasti pojednostavljenja procedura i formalnosti, uspostavljanja slobodnih zona i saradnje sa dijasporom, te projektima u oblasti uspostavljanja elektronske uprave, kao što je proces e-registracije poslovnih subjekata.

Investitori su ukazali na značaj uspostavaljanja odgovarajuće saobraćajne infrastrukture, obrazovanja i obezbjeđenja adekavatne radne snage i komunalnih usluga, predvidivosti troškova poslovanja na lokalnom nivou, ali i redovne komunikacije sa JLS u rješavanju pitanja vezanih za investiranje.

Privrednici su posebno istakli važnost i značaj podrške Vlade Republike Srpske, kad je u pitanju povećanje konkuretnosti privrede i investicija, ali i važnost saradnje između institucija na svim nivoima, koja je od ključnog značaja za uspostavljanje odgovorajućeg ambijenta i sistemske podrške razvoju ekonomije Republike Srpske.

U drugom panelu, koji je bio posvećen digitalizaciji BFC SEE opština i gradova i razvoju elektronske uprave, predstavnici Vlade su upoznali prisutne sa aktivnostima razvoja elektronske uprave, e-usluga, izdavanja kvalifikovanih elektronskih sertifikata za elektronski potpis i strateškim prioritetima.Konstatovano je da je u Republici Srpskoj uspostavljen pravni osnov elektronskog poslovanja donošenjem zakonskih i podzakonskih akata. Uspostavljeno je kvalifikovano certifikaciono tijelo koje izdaje digitalne certifikate zaposlenima u organima uprave, certifikaciono tijelo Poreske uprave Republike Srpske koje izdaje digitalne certifikate za potrebe elektronskog podnošenja poreskih prijava, kao i certifikaciono tijelo pri Ministarstvu uprave i lokalne samouprave, koje izdaje digitalne certifikate za potrebe matičara i vođenje elektronskih registara matičnih knjiga. Takođe, u prethodnom periodu izvršena je nabavka opreme (hardvera i softvera), koja omogućava izdavanje kvalifikovanih digitalnih certifikata, uz ostvarenje zadovoljavajućeg stepena informacione bezbjednosti.

Privrednici su ukazali na potrebu digitalizacije jedinica lokalne samouprave i e-usluga, dok su donatori istakli značaj podrške u oblasti digitalizacije, razvoja pamentih gradova i drugim prioritetima razvoja.Istaknuti su primjeri dobra prakse kad je u pitanju razvoj e-usluga, kao što je korištenje „Agrolife“ platforme za upravljanje poljoprivrednim zemljištem i digitalnog asistenta „MIA“ za unapređenje komunikacije sa privredom i građanima.

Nakon održanih navedenih panela, učesnici Konferencije su usvojili i zaključke, a koji se ogledaju u sljedećem:

Konkuretnost jedinica lokalne samouprave može se podsticati na više načina, a učešće u BFC SEE programu jedan od načina za povećanje efikasnosti lokalne administracije i uspostavaljanje povoljnog poslovnog okruženja.
BFC SEE sertifikat predstavlja pečat kvaliteta i obavezu lokalne uprave da kontinuirano sarađuje sa privredom i radi na stvaranju povoljnog poslovnog okruženja i lokalnom ekonomskom razvoju. Stoga, učesnici Konferencije upućuju poziv i ostalim jedinicama lokalne samouprave u Republici Srpskoj da se uključe u ovaj program i pridruže BFC SEE zajednici.
Postigunuti rezulati, u prethodnom periodu, pokazuju da su nadležne institucije  radile na unapređenju poslovnog okruženja i povećanju investicija.Potrebno je nastaviti sa ovim aktivnostima, a posebno raditi na  unapređenju saradnje lokalnog i republičkog nivoa, kao i regionalne saradnje i povezivanja kroz BFC SEE mrežu i druge incijative, kako bismo jačali konkurentnost regiona i povećali investicije.
Potrebno je da Mreža za povoljno poslovno okruženje RS nastavi sa promocijom investicionih potencijala BFC SEE opština i koordinacijom aktivnosti sa Ministarstvom privrede i preduzetništva RS i uspostavljenom saradničkom mrežom ministarstava, te značajnim brojem jedinica lokalne samouprave i drugim nadležnim institucijama.
Neophodno je nastaviti izradu Stretegije razvoja lokalne samouprave za period 2022-2028. godina i Strategije obuke za zaposlene u jednicima lokalne samouprave.
Neophodno je nastaviti sa aktivnostima razvoja elektronske uprave koje se odnose na razvoj i uspostavljanje interoperabilnog informacionog sistem-GSB za bezbjednu razmjenu podataka, platforme za kvalifikovanu elektronsku dostavu,„e-sanduče“ kroz koju bi se odvijala cjelokupna komunikacija, sprovodili upravni postupci, razmjenjivali kvalifikovani elektronski dokumenti, platforme za elektronska plaćanja, kao i nastaviti sa razvojem infrastrukture javnog ključa Republike Srpske s ciljem omogućavanja masovne produkcije kvalifikovanih elektronskih certifikata za elektronski potpis i elektronski pečat.