Sjećanje na velikana srpske knjiženosti – BRANKA ĆOPIĆA

Veliki srpski i jugoslovenski pisac Branko Ćopić tragično je stradao na današnji dan 1984. godine ostavivši iza sebe veliki književni opus – pripovijetke, romane, literaturu za djecu i pjesme.

Ćopić je rođen u Hašanima, školovao se u Bihaću, a Banjaluci, Delnicama, Sarajevu, Karlovcu i drugim gradovima bivše Jugoslavije. Na Filozofskom fakultetu u Beogradu diplomirao je 1940. godine na grupi za pedagogiju.

Prvu priču objavio je 1928. godine, a prvu pripovijetku 1936. NJegova djela su prevođena na engleski, njemački, francuski i ruski jezik. 

Bio je član Srpske akademije nauka i umjetnosti i Akademije nauka i umjetnosti BiH. Bavio se životom ljudi iz nekadašnje Bosanske Krajine i Narodnooslobodilačkog rata.

Djela su mu prožeta lirikom i živopisnim realističkim slikanjem seoskog života, poznavanjem života i mentaliteta ljudi sa sela, vedrinom i živošću duha. 

Posebnu draž Ćopićevoj literaturi daje sočan jezik čije porijeklo vodi iz podgrmečkog zavičaja. Ćopićevi književni junaci su i sanjari, djeca, skitnice i nadničari. Obrađivao je i teme iz Drugog svjetskog rata, male heroje i njihove podvige. 

Branko Ćopić je pisao i satiričnu poeziju koja se ponekad kosila sa vladajućom ideologijom u SFRJ, što mu je donijelo niz problema sa vlastima, mada je bio pripadnik partizanskog pokreta. 

“Jeretička priča”, objavljena u tadašnjem satiričnom listu “Jež”, pokrenula je lavinu osuda sa vrha Komunističke partije i vlasti. Josip Broz, tadašnji neprikosnoveni lider SFRJ, poručio je da takvu satiru neće dozvoliti, ali da pisac neće biti uhapšen.

Kao omiljeni dječiji pisac, Ćopić je pisao i dječiju literaturu, a najpoznatija djela su “Orlovi rano lete”, “Magareće godine” i “Ježeva kućica” koja nisu izostala ni u jednom djetinjstvu svih koji su odrastali na ovim prostorima.

Romani “Prolom” i “Gluvi barut” govore o učešće seljaka Bosanske Krajine u ustanku, a “Ne tuguj bronzana stražo” pokazuje život kolinista u Vojvodini. Od ostalih djela posebno književno mjesto zauzima “Bašta šljezove boje”.

Biografi navode da je omiljena kompozicija Branka Ćopića bila “Marš na Drinu”. 

“Ne znam da li ima neka pjesma koja me može tako uzbuditi kao ‘Marš na Drinu’, jer sve mi se čini da čujem topot srpske konjice koja napreduje prema Drini, da čujem onaj zvuk kad se vade sablje”, govorio je Ćopić. 

Brako Ćopić se ubio skokom sa mosta Bratstvo i jedinstvo u Beogradu 26. marta 1984. u 69. godini.  Na kraju oproštajne poruke, pronađene poslije njegove smrti, Branko Ćopić je napisao: Zbogom lijepi i strašni živote!”.

Branko Ćopić je bio prvo dijete u kraju koje je ime dobilo po pjesniku Branku Radičeviću. Sudbina je htjela da se most sa koga je Ćopić okončao svoj život 1984. godine zove upravo Brankov most, a još se vode polemike da li je most dobio ime po Ćopiću ili po Radičeviću.