Petričević: Prioritet je zadržavanje radne snage

Ministar privrede i preduzetništva Republike Srpske Vjekoslav Petričević izjavio je u intervjuu Srni da će Vlada Republike Srpske nastaviti sa dodjelom podsticaja preduzećima za uvođenja savremenih tehnologija i sa povećanjem plata, s ciljem unapređenja proizvodnje i poboljšanja materijalnog statusa radnika.

Petričević je istakao da resorno ministarstvo u ovoj godini za direktnu podršku preduzećima na raspolaganju ima 15 miliona KM, što je 10 puta više nego 2019. godine.

“To je dovelo do povećanja investicija u privredi, čak i u godinama izazova s kojima smo se suočavali u periodu pandemije virusa korona”, naglasio je Petričević.

Zadržati postojeću radnu snagu

Zadržavanje postojeće radne snage, naveo je on, jeste jedan od zajedničkih prioriteta Vlade i predstavnika poslovne zajednice.

“Treba imati u vidu da su ti trendovi prisutni ne samo u Republici Srpskoj i BiH, nego i većini zemalja u bližem i daljem okruženju. Nažalost, ne možemo zaustaviti proces odlaska radnika, ali ga možemo ublažiti”, smatra Petričević.

Vjekoslav Petričević
On je podsjetio da je Vlada Republike Srpske mjerama za ovu godinu rasteretila privredu kako bi se taj novac prelio u korist radnika, a od poslodavaca se očekuje da povećaju plate.

“I sami privrednici su svjesni da je rast plata u realnom sektoru neminovnost, naročito u vrijeme inflatornih kretanja, a taj trend rasta plate bio je neminovan i prije inflacije, jer se privrednici susreću sa nedostatkom radne snage”, pojasnio je Petričević.

Kada je riječ o saniranju negativnih posljedica pandemije virusa korona, Petričević je ocijenio da je najvažnije da je povećan broj zaposlenih u odnosu na period prije.

“Prosječna neto plata konstantno je rasla i tokom pandemije, dok su i drugi makroekonomski pokazatelji bili pozitivni, gdje smo bilježili rast industrijske proizvodnje, te došli do rekordne pokrivenosti uvoza izvozom”, naveo je on.

2021. – godina oporavka

Petričević je podsjetio da je 2021. godina u odnosu na prethodnu bila godina oporavka, odnosno stabilizacije privrednih aktivnosti.

“U prilog tome govori podatak da je ukupna industrijska proizvodnja u Republici Srpskoj u 2021. godini veća za 12,1 odsto u odnosu na 2020. godinu, dok je prerađivačka industrija zabilježila rast od 11,5 odsto u istom periodu”, pojasnio je on.

Petričević je naveo da je rast ukupne industrijske proizvodnje nastavljen u periodu januar-april ove godine i da iznosi 4,8 odsto u odnosu na isti period 2021, dok prerađivačka industrija bilježi rast od 2,2 odsto u istom periodu.

“Sektori prerađivačke industrije koji su imali najveći rast indstrijske proizvodnje u prva četiri mjeseca ove godine u odnosu na isti period prošle godine i koji imaju značajno učešće u ukupnoj industriji prema ostvarenoj proizvodnji su sektor tekstila, kože i obuće, u okviru koga je oblast proizvodnja kože i proizvoda od kože zabilježila rast od 9,6 odsto, sektor metalne industrije, u okviru kojeg je proizvodnja baznih metala zabilježila rast od 21,1 odsto, te sektor drvne industrije, u okviru kojeg je prerada drveta i proizvoda od drveta zabilježila rast od 14,2 odsto”, rekao je Petričević.

On je naglasio da je podrška investicionim projektima u prerađivačkoj industriji jedan od prioriteta rada resornog ministarstva od njegovog formiranja i od 2019. godine do danas kontinuirano je rasla.

“Za dodjelu podsticaja za direktna ulaganja za male investicione projekte u 2019. godini, odobrili smo iznos od oko 1,4 miliona KM za 38 privrednih subjekata čime je podržana realizacija projekata ukupne vrijednosti od oko 15 miliona KM”, naveo je on.

Petričević je rekao da je u 2020. godini kroz Kompenzacioni fond Republike Srpske data podrška u iznosu od dva miliona KM za realizaciju projekata 91 privrednog subjekta iz oblasti prerađivačke industrije čiji su investicioni projekti iznosili oko 30 miliona KM.

“U 2021. godini Ministarstvo je na raspolaganju imalo sedam miliona KM za podršku realizaciji projekata privrednih subjekata za nabavku savremenih tehnologija, čime smo podržali 207 privrednih subjekata koji zapošljavaju ukupno oko 20.000 radnika. Za nabavku i uvođenje savremene opreme i tehnologije, razvoj i inovaciju investirali smo u vrijednosti od oko 64 miliona KM”, istakao je Petričević.

Prema njegovim riječima, budžetom za 2022. godinu za ove namjene predviđeno je 12 miliona KM i Ministarstvo je u martu raspisalo javni poziv za dodjelu podsticaja za direktna ulaganja.

“Javni poziv je završen, stiglo je ukupno 313 prijava, komisija provodi postupak dodjele podsticaja i u toku je vrednovanje i bodovanje prijava podnesenih na javni poziv”, naveo je on.

Podsticaji za povećanje plata pozitivno uticali na privredu

Što se tiče podsticaja za povećanje plata radnika, rekao je on, u periodu od 2019. godine kada je donesen Zakon o podsticajima u privredi Republike Srpske kojim je uspostavljen okvir za dodjelu podsticaja za povećanje plata zaposlenih u realnom sektoru, pa do danas odobrena su 33,2 miliona KM.

Petričević je rekao da je po obračunskim periodima primjetan trend rasta podnesenih zahtjeva i iznos isplaćenih plata radnika, što je pratilo i iznos ostvarenog i isplaćenog podsticaja za povećanje plata.

Kada su u pitanju podsticaji za direktna ulaganja, kaže Petričević, primjetno je da podrška predviđena budžetom raste iz godine u godinu, da je broj prijava na javni poziv sve veći čime je i pomenuta vrijednost investicija u prerađivačkoj industriji značajno povećana, što doprinosi i povećanju izvoza prerađivačke industrije.

“S druge strane, dodjela podsticaja za plate u prethodnom periodu imala je pozitivan uticaj na cjelokupnu privredu, a između ostalog, doprinijela je rastu plata i povećanju broja zaposlenih radnika. Cilj uvođenja ove mjere je smanjenje sive zone u oblasti prijave radnika i isplate plata, poboljšanje položaja radnika i sprovođenje cjelokupnog novčanog iznosa koje radnik dobija od privrednog subjekta u legalne tokove”, rekao je Petričević.

Petričević je podsjetio i da je u 2018. godini prije primjene pomenutog zakona, plata u prerađivačkom sektoru bila 675 KM, dok je, prema posljednjim podacima Zavoda za statistiku, u maju 2022. godine dostigla 922 KM.